Przeglady i kontrole instalacji gazowych

okresową kontrolę i przegląd instalacji gazowej (jak również elektrycznej) dla

  • wspólnot
  • spółdzielni
  • firm, lokali użytkowych
  • klientów indywidualnych
 

wydajemy:

  • oświadczenia / zgłoszenia gotowości do napełnienia instalacji gazem do PGNIG.
  • sprawdzenie stanu technicznego i prawidłowości usytuowania kurków głównych, skrzynek gazowych oraz zaworów odcinających.
  • sprawdzenie stanu technicznego, powłoki malarskiej, prawidłowości prowadzenia i mocowani rurociągów gazowych (przewody gazowe w piwnicach, piony gazowe i instalacje lokalowe wraz z oględzinami przejść przewodów przez przegrody budowlane).
  • sprawdzenie prawidłowości podłączeń przewodów spalinowych.
  • sprawdzenie prawidłowości podłączeń wentylacji grawitacyjnej nawiewno-wywiewnej w pomieszczeniach z urządzeniami gazowymi.
  • sprawdzenie czy nie wprowadzono samowolnych zmian w instalacji i sposobie użytkowania pomieszczeń.
  • kontrolę szczelności głównych przewodów gazowych (poziomy i piony gazowe).
  • kontrolę szczelności instalacji gazowych w poszczególnych pomieszczeniach.
  • kontrolę szczelności podłączenia kurków głównych, zaworów odcinających.
  • kontrolę szczelności podłączenia gazomierzy.
  • kontrolę szczelności urządzeń i aparatów gazowych.
 

PRACOWNICY POSIADAJA ODPOWIEDNIE SWIADECTWA KWALIFIKACJI E+D
WRAZ Z PRACAMI KONTROLNO – POMIAROWYMI

1. W przypadku:
1) wykonania nowej instalacji gazowej,
2) jej przebudowy lub remontu,
3) wyłączenia jej z użytkowania na okres dłuższy niż 6 miesięcy
– należy przed przekazaniem jej do użytkowania przeprowadzić główną próbę szczelności.
2. Główną próbę szczelności przeprowadza się odrębne dla części instalacji przed
gazomierzami oraz odrębnie dla pozostałej części instalacji z pominięciem gazomierzy.
3. Główną próbę szczelności przeprowadza się na instalacji nie posiadającej zabezpieczenia
antykorozyjnego, po jej oczyszczeniu, zaślepieniu końcówek, otwarciu kurków i
odłączeniu odbiorników gazu.
4. Manometr użyty do przeprowadzenia głównej próby szczelności powinien spełniać
wymagania klasy 0,6 i posiadać świadectwo legalizacji.
5. Zakres pomiarowy manometru powinien wynosić:
1) 0-0,06 MPa w przypadku ciśnienia próbnego wynoszącego 0,05 MPa,
2) 0-0,16 MPa w przypadku ciśnienia próbnego wynoszącego 0,1 MPa.
6. Ciśnienie czynnika próbnego w czasie przeprowadzania głównej próby szczelności
powinno wynosić 0,05 MPa. Dla instalacji lub jej części znajdującej się w pomieszczeniu
mieszkalnym lub w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem, ciśnienie czynnika próbnego
powinno wynosić 0,1 MPa.
7. Wynik głównej próby szczelności uznaje się za pozytywny, jeżeli w czasie 30 minut od
ustabilizowania się ciśnienia czynnika próbnego nie nastąpi spadek ciśnienia.
8. Z przeprowadzenia głównej próby szczelności sporządza się protokół, który powinien być
podpisany przez właściciela budynku oraz wykonawcę instalacji gazowej.
§ 45.
W przypadku gdy instalacja gazowa nie została napełniona gazem w okresie 6 miesięcy od
daty przeprowadzenia głównej próby szczelności – próbę te należy przeprowadzić ponownie.
§ 46.
Do obowiązków właściciela budynku w zakresie utrzymania właściwego stanu technicznego
instalacji gazowej należy:
1) zapewnienie nadzoru nad wykonywaniem głównej próby szczelności,
2) zapewnienie nadzoru nad realizacją robót konserwacyjnych, napraw i wymian oraz
nadzoru nad wykonawstwem usług związanych z realizacja zaleceń wynikających z
okresowych kontroli w lokalach,
3) w przypadku stwierdzenia w toku kontroli okresowej występowania zagrożenia
bezpieczeństwa użytkowników – wyłączenie z użytkowania instalacji lub jej części,
4) występowanie do dostawcy gazu w przypadku konieczności jej napełnienia gazem,
5) zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych wydawanych przez upoważnione organy,
6) w przypadku wystąpienia ryzyka zagrożenia bezpieczeństwa użytkowników lokali –
przeprowadzenie kontroli stanu technicznego instalacji,
7) zawiadamianie dostawcy gazu w każdym przypadku stwierdzenia uszkodzenia szafki, w
której umieszczono kurek główny gazowy.
§ 47.
Stan technicznej sprawności instalacji gazowej w budynku powinien być kontrolowany
równocześnie z kontrolą stanu technicznego przewodów i kanałów wentylacyjnych oraz
spalinowych.

1. Sposób użytkowania instalacji gazowej przez użytkownika lokalu powinien:
1) być zgodny z założeniami projektu tej instalacji,
2) eliminować możliwość wydzielania się tlenku węgla z urządzeń gazowych,
3) zapewniać bezpieczeństwo użytkowników lokalu,
4) zapewniać bezpieczeństwo oraz ochronę interesów użytkowników innych lokali
korzystających z tej instalacji oraz osób trzecich.
2. W czasie użytkowania instalacji gazowej użytkownik lokalu powinien:
1) udostępniać lokal właścicielowi budynku lub dostawcy gazu dla wykonywania ich
obowiązków,
2) przestrzegać zasady bezpieczeństwa jej użytkowania oraz niezwłocznie informować
zarządcę budynku w razie stwierdzenia nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu,
3) zapewniać pełna sprawność techniczną i użytkową urządzeń gazowych stanowiących
wyposażenie lokalu,
4) w przypadku wystąpienia objawów świadczących o zagrożeniu bezpieczeństwa osób
lub mienia – zaprzestać użytkowania instalacji gazowej, podjąć właściwe działania
zaradcze i niezwłocznie poinformować właściwe służby oraz właściciela budynku o
wystąpieniu zagrożenia,
5) zapewniać ochronę instalacji i urządzeń gazowych przed uszkodzeniem,
6) utrzymywać znajdujące się w lokalu elementy instalacji gazowe, urządzeń
spalinowych i wentylacyjnych oraz urządzenia gazowe w należytym stanie
technicznym i użytkowym,
7) zapewnić wykonanie niezbędnych czynności konserwacyjnych,

8) informować właściciela budynku o wszelkich uszkodzeniach instalacji gazowej oraz
o niewłaściwym funkcjonowaniu przewodów i kanałów wentylacyjnych i
spalinowych,
9) udostępniać lokal e celu przeprowadzenia przez odpowiednie służby kontroli
instalacji i urządzeń gazowych, przewodów i kanałów spalinowych, wentylacyjnych,
a także innych instalacji i urządzeń, oraz ściśle wykonywać zalecenia pokontrolne

3. Naprawa i konserwacja urządzenia gazowego może być powierzona wyłącznie osobom
posiadającym świadectwa kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach.
4. Instalacje i urządzenia gazowe po ich naprawie, przeróbce lub wymianie nie mogą być
użytkowane bez poddania ich próbie szczelności, o której mowa w § 45.

Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego powinien utrzymywać go w dobrym stanie technicznym i estetycznym.
W czasie użytkowania należy obiekt budowlany, w tym instalację gazową, poddać okresowej kontroli. Polegać ona powinna na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności. W przypadku poddawania kontroli instalacji gazowej – oprócz sprawdzenia jej szczelności -kontroli podlegają przewody wentylacyjne, spalinowe i dymowe.
Kontrolę przeprowadzać należy co najmniej raz w roku. Do jej wykonania upoważnione są osoby posiadające uprawnienia energetyczne grupy 3 w tym zakresie. Raz na 5 lat cały obiekt podlega sprawdzeniu stanu technicznej sprawności. Sprawdzenia szczelności czynnej instalacji gazowej można dokonać poprzez użycie przyrządów
do wykonywania prób szczelności instalacji gazowych typu LM-90. Użycie tego przyrządu pozwala na określenie stanu sprawności technicznej instalacji poprzez skontrolowanie wielkości ewentualnego wypływu gazu z instalacji.
Rozróżnia się następujące stopnie szczelności w zależności od zmierzonej wielkości przecieku gazu:
– poniżej 1 dm3/h – szczelność pełna, instalację można użytkować bez ograniczeń,
– 1,0 – 5,0 dm3/h – szczelność obniżona – należy przywrócić szczelność w czasie nie dłuższym niż 4 tygodnie,
– powyżej 5dm3/h – brak szczelności – instalacja podlega natychmiastowemu wyłączeniu z eksploatacji.

Do sprawnego i szybkiego wykrycia nieszczelności czynnej instalacji gazowej służą detektory gazu, zwane również metanomierzami. Wykrycie obecności niekontrolowanego wypływu gazu jest możliwe dzięki czujnikowi pomiarowemu, którego zadaniem jest rozróżnienie składników gazu i przekazanie tej informacji do wyświetlacza lub sygnalizatora akustycznego czujnika. Podczas użycia tego typu przyrządów – nie można stwierdzić, jak duży jest przeciek gazu,
lecz tylko stwierdzić jego obecność i określić jego lokalizację. Czynność wykrycia nieszczelności instalacji gazowej napełnionej gazem pod ciśnieniem roboczym należy przeprowadzić po uprzednim odizolowaniu pomieszczenia od dopływu powietrza z przyległych pomieszczeń, zamknięciu kratek wentylacyjnych i otworów spalinowych przy zamkniętych oknach i drzwiach po upływie około 1 godziny.

Po przeprowadzeniu odbioru technicznego instalacja gazowa może być podłączona do sieci rozdzielczej i uruchomiona przez dostawcę gazu. Czynności, które poprzedzić muszą napełnienie instalacji gazem z sieci są następujące:
– podpisanie przez odbiorcę umowy o dostawę gazu,
– napełnienie przyłącza gazem,
– zainstalowanie gazomierzy i wszystkich urządzeń odbierających gaz.
Uruchomienie polega na doprowadzeniu gazu do wszystkich odcinków instalacji oraz urządzeń gazowych. Bezpośrednio przed uruchomieniem instalacji należy sprawdzić zamknięcie wszystkich zaworów i kurków. Ponieważ dopływ gazu do instalacji związany jest z możliwością powstania mieszanki wybuchowej, należy przeprowadzić odpowietrzenie instalacji. Odprowadzenie mieszaniny gazu z powietrzem należy wykonać na zewnątrz budynku poprzez podłączony do przewodu wąż gumowy rozpoczynając od najwyższych kondygnacji. Dopuszczalne jest, aby krótkie odcinki instalacji, takie jak podłączenia urządzeń gazowych,

 

Użytkowanie instalacji gazowej zasilanej gazem płynnym


§ 48.
1. Instalacja gazowa zasilana gazem płynnym, w której długość nieelastycznego przewodu z
rury stalowej przekracza 2,0 m, powinna być, po jej wymianie lub remoncie, poddana
głównej próbie szczelności, o której mowa w § 44.
2. Instalacja gazowa zasilana z butli gazowej, w której długość przewodu nieelastycznego z
rury stalowej nie przekracza 2,0 m, powinna być, po jej wymianie lub remoncie, poddana
sprawdzeniu szczelności pod ciśnieniem roboczym gazu.
3. Sprawdzenie, o którym mowa w ust. 2, powinno być wykonywane niezwłocznie po
każdej wymianie butli gazowej oraz po wymianie przewodu, o którym mowa w § 49.
4. Sprawdzenie szczelności przy wymianie butli gazowej przeprowadza użytkownik
instalacji, zgodnie z instrukcja otrzymana od rozprowadzającego butle, lub przedstawiciel
dostawcy gazu, w przypadku gdy z użytkownikiem lokalu została zawarta umowa o
dostarczanie gazu w butlach.
§ 49.
W przypadku stosowania przewodu elastycznego do połączenia pojedynczego urządzenia
gazowego z reduktorem ciśnienia gazu na butli, przewód taki powinien mieć oznaczona
graniczną datę użytkowania. Jeżeli termin użytkowania upłynął, przewód należy wymienić na
nowy.
§ 50.
1. W przypadku zasilania instalacji gazowej gazu płynnego z baterii butli:
1) ilość butli w baterii nie może być większa niż 10 sztuk,
2) na końcu przyłączeniowym każdej butli należy zamontować zawór – ogranicznik
nadmiernego wypływu,
3) baterię należy ustawiać przy ścianie nie posiadającej otworów do wysokości co
najmniej 2 m; odległość baterii mierzona w rzucie poziomym powinna wynosić do
najmniej 2 m od krawędzi najbliższych otworów okiennych i drzwiowych oraz od
studzienek kanalizacyjnych, otworów wentylacyjnych, urządzeń i instalacji
elektrycznych, źródeł ciepła i materiałów łatwo palnych,
4) butle należy ustawiać na podłożu gwarantującym stabilność, nie iskrzącym,
niepalnym, zaworami do góry oraz zabezpieczyć je przed przewróceniem się,
50 po każdej wymianie butli w baterii należy sprawdzić szczelność połączeń zgodnie z
warunkami określonymi w instrukcji użytkowania tej baterii.
6) miejsce ustawienia butli powinno być oznakowane i zabezpieczone przed dostępem
osób trzecich.
2. Sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, przeprowadza użytkownik instalacji gazu
płynnego lub przedstawiciel dostawcy gazu, jeżeli wynika to z umowy o dostarczanie
gazu płynnego.
§ 51.
Instalacja gazu płynnego zasilana ze zbiornika lub grupy zbiorników może być użytkowana,
jeżeli:
1) po jej wykonaniu lub remoncie dokonano odbioru technicznego,
2) wykonano główną próbę szczelności przyłącza według zasad określonych w § 44,
3) zbiornik został zarejestrowany we właściwym terenowo urzędzie dozoru technicznego.

Zgodnie z postanowieniami Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane [Dz.U.06.156.1118 ogłoszony dnia 1 września 2006 r.] obowiązek zapewnienia wymaganego stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych w budynku spoczywa na:
a) dostawcy energii elektrycznej w zakresie przyłącza, złącza oraz liczników znajdujących się w budynku,

b) właścicielu lub zarządcy budynku w zakresie oprzewodowania, sprzętu i osprzętu, urządzeń zasilających i rozdzielczych, aparatury rozdzielczej i sterowniczej, urządzeń zabezpieczających oraz uziemienia

c) użytkowniku lokalu w zakresie łączników instalacyjnych, gniazd wtyczkowych, bezpieczników topikowych lub wyłączników nadmiarowych instalacyjnych, wyłączników przeciwporażeniowych różnicowoprądowych oraz odbiorników energii elektrycznej stanowiących wyposażenie lokalu – pomiary elektryczne.

Do obowiązków dostawcy energii elektrycznej w zakresie zapewnienia należytego stanu technicznego instalacji elektrycznej należy
-po zainstalowaniu liczników, ich okresowa legalizacja, naprawa lub wymiana, a także uczestnictwo w odbiorze technicznym i uruchomienie (załączenie pod napięcie) instalacji po jej wykonaniu, rozbudowie, przebudowie lub modernizacji, jeżeli zmieniają się techniczne warunki zasilania.

Do obowiązków właściciela lub zarządcy budynku w zakresie utrzymania stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych należy:

– uczestnictwo w odbiorze technicznym instalacji po jej wykonaniu, rozbudowie, przebudowie, modernizacji, remoncie lub naprawie,
– uczestnictwo w okresowej kontroli przy badaniu instalacji elektrycznej w zakresie stanu sprawności połączeń, sprzętu, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów,
– sporządzania planów kontroli okresowych, planów napraw i wymian, zmierzeń remontowo-modernizacyjnych oraz zapewnienie terminowej realizacji tych planów,
– kontrola jakości prac eksploatacyjnych (robót konserwacyjnych),
– zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez organy nadzoru budowlanego oraz inne organy upoważnione do kontroli,
– przeprowadzenie doraźnej kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznych w przypadku zaistnienia zagrożenia: życia lub zdrowia użytkowników lokali, bezpieczeństwa mienia i środowiska,
– udział w pracach związanych z likwidacja skutków awarii i zakłóceń,
– prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej instalacji elektrycznej, jako wydzielonej części dokumentacji eksploatacyjnej budynku,
– bieżące działania zapewniające bezpieczeństwo użytkowania energii elektrycznej.

Do obowiązków użytkownika lokalu w zakresie zapewnienia należytego stanu technicznego instalacji elektrycznej należy:

– utrzymanie wymaganego stanu bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych w lokalu,
– przestrzeganie zasad bezpieczeństwa użytkowania energii elektrycznej,
– udostępnienie lokalu w celu wykonania obowiązków obciążających zarządcę budynku oraz dostawcę energii elektrycznej,
– niezwłoczne powiadomienie właściciela lub zarządcy budynku o przypadkach nieprawidłowości funkcjonowania instalacji i urządzeń elektrycznych,
– realizacja zaleceń pokontrolnych, określonych podczas kontroli stanu technicznego, obciążających użytkownika lokalu.

Obowiązek zapewnienia wymaganego stanu technicznego instalacji piorunochronnej w budynku wielorodzinnym obciąża zarządcę (właściciela) budynku – pomiary elektryczne. Do jego obowiązków w tym zakresie należy:

– badanie instalacji, w szczególności w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń od korozji oraz uziemienia,
– zapewnienie realizacji napraw i wymian przez osoby posiadające kwalifikacje zawodowe wymagane przy świadczeniu usług oraz wykonywaniu napraw lub dozoru nad eksploatacją urządzeń i instalacji elektrycznych,
– zapewnienie nadzoru nad realizacją robót konserwacyjnych, napraw i wymian,
– zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych wydawanych przez upoważnione organy,
– w razie zagrożenia życia lub zdrowia użytkowników albo środowiska lub mienia – przeprowadzenie kontroli stanu technicznego tej instalacji.

Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [Dz.U.03.121.1138 ogłoszony dnia 11 lipca 2003 r.] w obiektach oraz na terenach przyległych do nich zabronione jest wykonywanie jakichkolwiek czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, a w szczególności m.in.:

– użytkowanie elektrycznych urządzeń grzejnych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta,
– stosowanie na osłony źródeł światła (np. klosze, abażury) materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych,jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 50 mm od żarówki,
– instalowanie opraw oświetleniowych oraz sprzętu i osprzętu instalacji elektrycznych (wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe) bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem,
– ograniczanie (np. zastawianie przedmiotami) dostępu do wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego.

Każdy budynek lub zespół budynków powinien posiadać instrukcję eksploatacji instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się w budynku – pomiary elektryczne. Instrukcja eksploatacji powinna zawierać:
– charakterystykę techniczną instalacji (napięcia, prądy znamionowe, układy połączeń) i niezbędne warunki techniczne eksploatacji instalacji,
– opisane czynności związane z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy oraz wyłączeniem instalacji elektrycznej i urządzeń, w warunkach ich normalnej eksploatacji,
– wymagania dotyczące konserwacji instalacji (oględziny, przeglądy, remonty),
– zasady postępowania w czasie awarii, pożaru oraz innych zakłóceń w pracy instalacji elektrycznej,
– terminy oraz zakresy prób (pomiarów) kontrolnych,
– wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem, pożarem, wybuchem oraz inne wymagania, dotyczące bezpieczeństwa eksploatowanego budynku.

Zalecenia odnośnie eksploatacji instalacji.
Zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne[ Dz.U.06.89.625 ogłoszony dnia 30 maja 2006 r.] eksploatację urządzeń i instalacji elektrycznych należy prowadzić w sposób zapewniający właściwe i zgodne z przeznaczeniem wykorzystanie urządzeń, racjonalne i oszczędne użytkowanie energii, bezpieczeństwo obsługi i otoczenia oraz zachowanie wymagań ochrony środowiska. Odnosi się to do wszystkich budynków, w których znajdują się instalacje i urządzenia elektryczne. Instalacje i urządzenia elektryczne występują w budynkach o różnej wielkości i przeznaczeniu. W budynku jednorodzinnym instalacja i urządzenia elektryczne nie należą do skomplikowanych. Stopień skomplikowania rośnie wraz z kubaturą budynku i jego przeznaczeniem (budynek wielorodzinny, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej) i jest on najwyższy w dużych zakładach pracy, ale tam występują znacznie zwiększone wymagania w zakresie eksploatacji instalacji i urządzeń – pomiary elektryczne.
Prawidłowa eksploatacja powinna polegać na doborze optymalnych warunków organizacyjno-technicznych i konsekwentnej ich realizacji. Konieczne jest przy tym rozeznanie i ocena poziomu technicznego eksploatowanych urządzeń i instalacji elektrycznych oraz odpowiedni dobór personelu eksploatującego urządzenia. Ocena wykonywanych prac w ramach oględzin, przeglądów, badań i pomiarów powinna być przedmiotem szczególnej troski osób dozoru. Czynności te mają zasadnicze znaczenie dla prawidłowej oceny stanu technicznego urządzeń i instalacji oraz dla podejmowanych na tej podstawie decyzji – pomiary elektryczne.


Oględziny instalacji należy w zasadzie przeprowadzać nie rzadziej niż co 5 lat oraz bieżąco w ramach pełnienia czynności eksploatacyjnych. W czasie przeprowadzania oględzin instalacji elektrycznych wskazane jest sprawdzić stan:

– widocznych części przewodów, izolatorów i ich mocowania,
– dławików w miejscach wprowadzenia przewodów do skrzynek przyłączeniowych, sprzętu i odbiorników energii elektrycznej,
– osłon przed uszkodzeniami mechanicznymi przewodów,
– ochrony przeciwporażeniowej,
– gotowości ruchowej urządzeń zabezpieczających, automatyki i sterowania, napisów i oznaczeń.
Terminy i zakresy przeglądów instalacji elektrycznych powinny wynikać z przeprowadzanych oględzin i oceny stanu technicznego instalacji.

Przeglądy instalacji powinny obejmować w szczególności:
– szczegółowe oględziny w zakresie podanym wyżej,
– sprawdzenia ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej,
– czynności konserwacyjne i naprawy zapewniające poprawną pracę instalacji,
– pomiary w zakresie i terminach określonych w instrukcji eksploatacji.

Różnica pomiędzy oględzinami a przeglądami polega na tym, że:
– oględziny są to obserwacje i ocena urządzeń oraz instalacji elektrycznych bez przeprowadzania pomiarów i prób, dla wielu urządzeń oględziny są podstawową czynnością w prowadzeniu prawidłowej eksploatacji,
– przeglądy są to kompleksowe czynności diagnostyczne i konserwacyjne, odtwarzające sprawność eksploatacyjną instalacji.

Wyniki przeglądu i kompleksowej oceny stanu instalacji elektrycznej oraz piorunochronnej są podstawą do podjęcia decyzji o zakresie i terminie prac remontowych, bądź modernizacyjnych.
Kontrole okresowe instalacji.
Prawo budowlane w art. 62 stanowi, że obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządzającego:
– okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego sprawności instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
– okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego, estetyki obiektu oraz jego otoczenia, kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów – pomiary elektryczne.

Celem okresowych kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznej jest w szczególności:

1) sprawdzenie prawidłowości ochrony przed:
a) porażeniem prądem elektrycznym,
b) przepięciami łączeniowymi i pochodzącymi od wyładowań atmosferycznych,
c) prądami przetężeniowymi (zwarciowymi i przeciążeniowymi),
d) negatywnymi skutkami cieplnymi,
e) skażeniem środowiska, hałasem i drganiami oraz polem elektromagnetycznym,

2) ocena stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa oraz wartości użytkowej poszczególnych elementów instalacji:
a) przewodów i kabli elektrycznych oraz ich połączeń,
b) rozdzielnic oraz aparatów rozdzielczych i sterowniczych,
c) sprzętu i osprzętu elektroinstalacyjnego oraz konstrukcji wsporczych, mocujących i osłonowych,

3) wykrycie wszelkich nieprawidłowości w funkcjonowaniu odbiorników energii elektrycznej trwale (na stałe) przyłączonych do instalacji, samowolnych przeróbek instalacji przez jej użytkowników oraz wad powstałych w okresie użytkowania instalacji elektrycznej,

4) sprawdzenie umieszczenia i czytelności napisów, tablic ostrzegawczych i informacyjnych, schematów i tabliczek znamionowych lub innych podobnych informacji oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp.

5) wykonanie badań (pomiarów) oraz

6) ustalenie zakresu i terminów wymaganych napraw i usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
Okresowa kontrola roczna
polega na sprawdzeniu stanu technicznego oraz sprawności instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu. Kontrola ta powinna obejmować przede wszystkim sprawdzenie:

1) w instalacji elektrycznej – elementów elektrycznych (przewodów i kabli wraz ze sprzętem i osprzętem elektroinstalacyjnym, a także urządzeń i aparatów) narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania,
2) w instalacji piorunochronnej – elementów zainstalowanych na obiekcie, a także elementów konstrukcyjnych obiektu narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania – pomiary elektryczne.

Kontrola przeprowadzana co najmniej raz na 5 lat powinna polegać na:

1) sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej instalacji oraz urządzeń elektrycznych w całym obiekcie budowlanym oraz jej estetyki,
2) badaniu instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

Sprawdzenie stanu technicznego sprawności instalacji elektrycznej i piorunochronnej należy przeprowadzić przez dokonanie:

– oględzin instalacji elektrycznej,
– badań i prób instalacji elektrycznej,
– oględzin, badań i pomiarów instalacji piorunochronnej.
Bezpieczniki i Wyłączniki

Przewody instalacji elektrycznej i podłączone do niej odbiorniki muszą być chronione przed skutkami zwarć i przeciążeń, będących źródłem porażeń prądem i pożarów. Podstawowe elementy tej ochrony umieszczone są w rozdzielnicach, podobnie jak najważniejsze zabezpieczenie przed porażeniem prądem.
Wyłącznik nadprądowy

Wyłączniki instalacyjne chronią przed skutkami przeciążeń i zwarć obwodów odbiorczych instalacji oraz odbiorników elektrycznych w domach czy miejscu pracy. Niezależnie od sposobu zabezpieczonego urządzenia odbiorczego wykorzystuje się wyłączniki o charakterystykach czasowo-prądowych typu B, C lub D.
Wyłącznik różnicowoprądowy

Wyłączniki różnicowoprądowe zapewniają bardzo skuteczną ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, pod warunkiem jednak, że są prawidłowo dobrane i zainstalowane, w innym przypadku mogą nie zapewniać żadnej ochrony lub mogą występować trudności przy załączeniu lub zbędne wyłączenie sprawnych technicznie obwodów i odbiorników. Do prawidłowego działania wyłączników różnicowoprądowych w sieciach i instalacjach o układzie TN konieczna jest obecność osobnego przewodu ochronnego PE, nie łączącego się za wyłącznikiem z przewodem neutralnym N ani z innymi przewodami ochronnymi PE.

W instalacjach elektrycznych domów mieszkalnych powinno się stosować ochronę jak największej części instalacji wysokoczułymi wyłącznikami, a w szczególnosci:

obwód gniazd wtyczkowych w włazience
obwód gniazd wtyczkowych w kuchni
obwód gniazd wtyczkowych w garażu
obwód gniazd wtyczkowych w piwnicy

Wymagania wykonania instalacji elektrycznej:


1. Przewody powinny być prowadzone(w tynku, pod tynkiem itp.) poziomo
lub pionowo a w podłodze i na suficie możliwie najkrótszą drogą.
2. Przewody wtynkowe typu YDYt, YDYp mogą być stosowane wyłącznie w
pomieszczeniach suchych i nie wolno układać ich na ścianach wykonanych
z materiałów palnych..
3. Połączenia przewodów wtynkowych powinny być wykonywane tylko w
puszkach rozgałęźnych – CPR, do której przewodami podłącza się
wszystkie gniazda wtyczkowe, łączniki i wypusty oświetleniowe).
4. W celu zwiększenia pewności zasilania gniazda wtyczkowe łączy się
przewodami w układzie pierścieniowym.
5. Aby ograniczyć prowadzenie przewodów po ścianach i na suficie gniazda
wtyczkowe instaluje się często tuż nad listwą przypodłogową.
6. Przewody do wypustów sufitowych układa się w podłodze wyższej
kondygnacji(w budynkach wielopiętrowych).
7. W budynkach wielkopłytowych przewody układa się w stropach lub w
podłogach oraz w ścianach w specjalnych kanałach, rurkach, korytkach i
bruzdach wcześniej przygotowanych w prefabrykowanych płytach, a także
na styku elementów budowlanych oraz w listwach przypodłogowych.
8. Przy układaniu przewodów, koniecznie trzeba mieć pewien ich zapas, mając
na względzie osiadanie elementów wtyczkowych, łączników.
9. W budynkach wznoszonych metodami uprzemysłowionymi należy
stosować przewody miedziane o przekroju do 6 mm2 w celu zapewnienia
odpowiedniej trwałości instalacji.
10. Należy zawsze wydzielać obwody oświetleniowe, obwody gniazd
wtyczkowych i obwody, do których moc podłączonych odbiorników
przekracza 2000 W.
11. Do układania przewodów w betonie należy stosować karbowane rurki
polipropylenowe, do których wciąga się przewody jednożyłowe, izolowane
miedziane typu DG, LG, DY, LY.
12. Nie należy układać przewodów na ciągach kominowych, wzdłuż rur
ogrzewczych.
13. Przez łazienkę nie powinny przechodzić przewody do zasilania innych
pomieszczeń.
14. Nie wolno prowadzić przewodów od wypustów sufitowych do innych
wypustów.
15. Cewkę prądową licznika energii elektrycznej włącza się w przewód fazowy.
16. Przy oświetlaniu korytarzy i klatek schodowych trzeba zapewnić możliwość
załączania i wyłączania lamp z dwóch miejsc przy pomocy dwóch
przełączników zmiennych (schodowych końcowych), a z trzech i więcej
miejsc przy pomocy dwóch przełączników zmiennych (schodowych
końcowych), a z trzech i więcej miejsc – przełączników zmiennych w
połączeniu z przełącznikami krzyżowymi (schodowymi pośrednimi).
17. Do sterowania klatek schodowych w budynkach wielopiętrowych stosuje
się specjalne przekaźniki czasowe zwane „automatami schodowymi” oraz
dodatkowe przełączniki umożliwiające załączanie i wyłączanie oświetlenia
w ciągu dnia, wieczoru nocy.
18. Obowiązuje zasada stopniowania zabezpieczeń nadprądowych.


Podział instalacji elektrycznych odbiorczych

W celu zapewnienia niezawodności i bezpieczeństwa pracy odbiorników elektrycznych
instalacje elektryczne odbiorcze dzieli się na obwody:


1. Obwód oświetleniowy
2. Obwód gniazd wtyczkowych
3. Obwód siłowy dla odbiorników o mocach rzędu 2kw i większych


W mieszkaniach wymagana liczba obwodów zależy od rodzaju i mocy zainstalowanych
odbiorników.
Jeden obwód oświetleniowy powinien zasilać najwyżej 20 wypustów oświetleniowych z
żarówkami lub 30 wypustów ze świetlówkami.
Jeden obwód gniazd wtyczkowych powinien zasilać nie więcej niż 10 gniazd
wtyczkowych(gniazdo podwójne lub potrójne liczy się jako jedno gniazdo).
W mieszkaniach wydzielono obwody dotyczące takich odbiorników, jak:
– kuchnie elektryczne, rożna
– pralki , suszarki
– zmywarki do naczyń
– urządzenia grzewcze klimatyzacyjne
– przepływowe i zbiornikowe podgrzewacze wody
W budownictwie mieszkaniowym oddzielnie obwody wykonuje się do zasilania:
– pracowni i warsztatów podręcznych
– oświetlenia garaży
– instalacji dzwonkowych domofonów alarmów
– hydroforów
– wind
W dużych budynkach mieszkalnych i na terenie zakładów przemysłowych tablice
rozdzielcze w miejscach zabezpieczeń powinny posiadać tzw. „rezerwę” , czyli
możliwość podłączenia dodatkowych obwodów odbiorczych.
W budynkach mieszkalnych obwody gniazd wtyczkowych prowadzi się sposób
pierścieniowy natomiast w budownictwie przemysłowym instalacje wykonuje się w
sposób pierścieniowych wprawdzie wydłuża długość przewodów, ale zapewnia większą
niezawodność zasilania.
Obciążenia obwodów , zwłaszcza w sieciach trójfazowych powinny być równomiernie
rozłożone, by nie powodować przegrzewania przewodów i niepotrzebnego zadziałania
zabezpieczeń i wyłączenia obwodów instalacji elektrycznej.

 

instalacje odgromowe

-w budynkach wolnostojących o wysokości do 15m i powierzchni przekraczającej 500m2.
-w budynkach użyteczności publicznej w których może przebywać jednocześnie ponad 50 osób.
-w budynkach opieki zdrowotnej, zakłady zatrudniające inwalidów.
-w budynkach o dużej wartości historycznej i kulturowej.
-w budynkach pogotowia, straży pożarnej, urzędów administracyjnych.
-w halach o powierzchni dachu przekraczającej 40x40m o konstrukcji nośnej stalowej.
-w budynkach wykonanych z materiałów łatwopalnych
-w budynkach do produkcji i składowania materiałów łatwopalnych.
-obiektach zagrożonych pożarem oraz wybuchem.POMIAR NATĘŻENIA OŚWIETLENIA

Pomiary natężenia oświetlenia realizowane w technice świetlnej nie wymagają używania wzorca. Dokonuje się ich za pomocą miernika popularnie zwanego luksomierzem. Uzasadnieniem nie używania wzorca w popularnych pomiarach natężenia oświetlenia są dwa fakty. Po pierwsze, natężenie oświetlenia jest takim parametrem oświetleniowym, od którego w praktyce pomiarów stanu oświetlenia nie wymaga się zbyt dużej dokładności. Zatem można dopuścić sytuację, że raz wyskalowany układ fotoogniwa gwarantuje przez pewien czas zadowalającą dokładność pomiarów (dlatego jest konieczność okresowej legalizacji luksomierzy). Po drugie, pomiary natężenia oświetlenia, które w większości wykonuje się w terenie (na ulicy, na obiekcie, produkcyjnej itp.), uniemożliwiają praktyczne dokonanie porównania ze wzorcem.

Natężenie oświetlenia mierzone jest w najprostszym z układów pomiarowych używanych w technice świetlnej, gdyż właściwością fotoogniwa jest proporcjonalność prądu fotoelektrycznego do natężenia oświetlenia na powierzchni światłoczułejej fotoogniwa.

 

Ponieważ natężenie oświetlenia jest wielkością zdefiniowaną dla punktu i wyznaczaną dla płaskiego nieskończenie małego otoczenia tego punktu, wynika stąd konieczność minimalizacji wielkości światłoczułej powierzchni fotoogniwa oraz wymaganie jej płaskiego kształtu. Obecnie produkowane luksomierze, których podstawą jest fotoogniwo krzemowe, mają średnicę czynną czujnika rzędu kilkunastu milimetrów. Od strony padania światła fotoogniwo luksomierza pokryte jest szeregiem filtrów korygujących czułość spektralną i nasadkami korygującymi niedokładność wynikającą z geometrii padania światła. Tego typu konstrukcja, w której czujnik może być oddalony od wyświetlacza, jest rozwiązaniem prawidłowym, bo umożliwia odczyt w pewnym oddaleniu od miejsca usytuowania czujnika. Tym samym możliwe jest uniknięcie zasłonięcia czujnika sylwetką osoby dokonującej odczytu wyniku pomiarów.

Niektóre rozwiązania luksomierzy umożliwiają ręczne poziomowanie (oczko poziomowania) lub samopoziomowanie (zawieszenie Kardana). Jest to bardzo ważne, szczególnie w pomiarach stanu oświetlenia obiektów, na które światłu bardzo płasko, pod dużymi kątem (oświetlenie uliczne, oświetlenie samochodowe) Rozwiązania klasycznych układów luksomierzy mają płasko uformowaną światłoczułą powierzchnię fotoogniwa. Istnieją jednak rozwiązania służące do pomiaru cylindrycznego, półcylindrycznego czy sferycznego natężenia oświetlenia, w których czujnik światła stanowi przestrzenną formę, odpowiednią do rodzaju mierzonego natężenia oświetlenia.

 

Instalacje elektryczne

 

Zakładamy instalację elektryczną

Na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę, gdy wyposażamy nowy dom w instalację elektryczną?
Prawidłowo wykonana instalacja elektryczna gwarantuje mieszkańcom bezpieczeństwo, dlatego powinien ją projektować, wykonywać i remontować elektryk posiadający odpowiednie uprawnienia. Instalacje elektryczne powinny być wykonane z zastosowaniem przewodów miedzianych z osobnym przewodem ochronnym. Przewody aluminiowe, których dziś już się nie stosuje, spotykane są jeszcze w starszych budynkach. Są one przestarzałe i mniej wytrzymałe, np. z czasem łatwo się kruszą.

Jakie warunki powinien spełniać projekt instalacji?
Projekt winien uwzględniać wydzielenie odpowiedniej liczby obwodów trójfazowych. Przeznaczone są one do zasilania urządzeń o dużym poborze energii, jak np. kuchenki elektryczne. Niezbędne jest zaplanowanie właściwej liczby obwodów jednofazowych, zasilających pralki, zmywarki do naczyń itp. – nawet jeśli nie wszystkie z tych urządzeń zamierzamy zainstalować w domu. Z czasem może się okazać, że będziemy zużywać coraz więcej energii elektrycznej, lepiej więc przygotować się na zwiększenie poboru mocy w przyszłości. W domu o powierzchni od 75 do 100 m kw. powinno się wykonać minimum 5-7 obwodów.

Niewielka ilość gniazd wtykowych może doprowadzić do przeciążenia instalacji.
Może się tak stać, jeśli do jednego gniazda przyłączymy zbyt dużą liczbę urządzeń. Aby temu zapobiec, wystarczy w pokojach zamontować 3 do 5 gniazd wtykowych, a w kuchni – 7 do 9. Ponadto gniazdka elektryczne w łazience powinny być szczelne. Nie wolno ich umieszczać w pobliżu wanny czy umywalki, w strefach ograniczonych przepisami.
W obwodach gniazd wtykowych zasilających pomieszczenia o zwiększonym zagrożeniu porażeniowym (łazienka, kuchnia) należy zainstalować wyłączniki różnicowoprądowe. W przypadku awarii w instalacji elektrycznej lub w trakcie przypadkowego kontaktu człowieka z napięciem – powodują one natychmiastowe odłączenie tych obwodów.

 

Zabezpieczenia instalacji elektrycznej – bezpieczniki

Jedną z przyczyn pożarów domów i mieszkań bywa zastosowanie niewłaściwych bezpieczników w instalacji elektrycznej.
Częstą przyczyną pożarów jest zastosowanie niewłaściwych bezpieczników lub „naprawianie” ich poprzez wymianę rdzenia bezpiecznika na zwykły drut bądź gwóźdź. Takie zabiegi doprowadzają do przeciążenia instalacji, a w konsekwencji – do porażenia prądem i pożaru.

Kiedy trzeba wymienić bezpieczniki?
Jeżeli w wyniku przeciążenia bądź zwarcia bezpiecznik topikowy zabezpieczający obwód (na przykład odpowiadający za oświetlenie w domu) zostanie uszkodzony, nie wolno go naprawiać! Należy kupić nowy. Wyłączniki instalacyjne, nazywane bezpiecznikami automatycznymi, należy ponownie włączyć. Jeżeli nie jest to możliwe, również trzeba dokonać zakupu nowych bezpieczników. Koszty są niewielkie, a w zamian zapewniamy bezpieczeństwo sobie i swej rodzinie.

Jakie powinny być domowe zabezpieczenia?
Przede wszystkim wymagane jest zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń przed przeciążeniami i zwarciami – w postaci bezpieczników topikowych, wyłączników instalacyjnych lub wyłączników nadmiarowoprądowych. Ponadto w domach stosujemy wyłączniki różnicowoprądowe. Potrafią one wykryć, że energia elektryczna płynie poza obwodem – na przykład przez ludzkie ciało, gdy dojdzie do porażenia. Wtedy automatycznie odłączają napięcie. Aby wyłączniki różnicowoprądowe skutecznie mogły nas chronić, musimy mieć prawidłowo wykonaną instalację elektryczną. Pamiętajmy jednak, by wyłączniki nadmiarowo- i różnicowoprądowe instalował elektryk posiadający odpowiednie uprawnienia. Samodzielne instalowanie zabezpieczeń może stać się przyczyną wypadku lub pożaru.
Jeżeli bezpieczniki często wyłączają obwody w wyniku ich zwarcia lub przeciążenia, należy rozważyć sprawdzenie całej instalacji. Powtarzające się przeciążenia mogą doprowadzić do poważniejszych awarii i pożaru. Nie zapominajmy, że jeśli dostrzeżemy tlącą się instalację – nie wolno gasić jej wodą. W tym przypadku wykorzystuje się gaśnice proszkowe i śniegowe. Natychmiast trzeba wyłączyć bezpieczniki i wezwać pogotowie energetyczne.

 

Zabezpieczenia instalacji elektrycznej – gniazda wtykowe

20 proc. ofiar śmiertelnych porażeń prądem stanowią dzieci. Dlatego należy dbać o sprawność i odpowiednie zabezpieczenie instalacji elektrycznej. Powinniśmy również pomyśleć o zabezpieczeniu gniazdek elektrycznych, które znajdują się w każdym pomieszczeniu. Bardzo wiele dzieci ulega porażeniom wkładając różnorakie przedmioty w otwory gniazdka.

Jak należy zabezpieczyć gniazdko?
Do wyboru mamy kilka możliwości. Możemy kupić zaślepkę na gniazdka. Dziecko nie zdoła jej wyciągnąć, ponieważ do otwarcia zaślepki konieczne jest użycie kluczyka, w który jest wyposażona. W sprzedaży dostępne są również proste gniazda z uchylną odsłoną. Ale te stanowią utrudnienie tylko dla najmłodszych dzieci, kilkunastomiesięczny maluch już sobie z nimi poradzi. Warto się zastanowić nad zakupem gniazd z fabrycznymi zaślepkami. Są one tak skonstruowane, by uniemożliwić włożenie jakiegokolwiek przedmiotu tylko w jeden otwór gniazdka. Nie można również wsunąć w nie miękkich drutów i innych elastycznych przedmiotów. Wybór jest duży, a rozmaita estetyka gniazd pozwala dobrać wzór odpowiedni do różnego typu pomieszczeń.

A czy warto korzystać z zaślepek, które świecą po włożeniu do gniazdka?
W tym przypadku zdania są podzielone. Z pewnością dzieci obawiające się samotnego przebywania w ciemności ucieszą się z podobnego rozwiązania. Ale zabawka w gniazdku może je zachęcać do eksperymentowania z prądem.

Gniazdka w łazience również stanowią zagrożenie.
Tylko wówczas, gdy niewłaściwie się z nich korzysta. Gniazda w pomieszczeniach takich jak łazienka, kuchnia czy garaż powinny być zabezpieczone przed wodą. Przeznaczone do tego gniazda hermetyczne i bryzgoszczelne kosztują już od kilku złotych, a są bardzo skuteczne. Pamiętajmy również, że zgodnie z Prawem budowlanym obwody w tych pomieszczeniach muszą być dodatkowo zabezpieczone wyłącznikami przeciwporażeniowymi.

 

Naprawa instalacji elektrycznych

Instalacje elektryczne są bardzo trwałe i bezpieczne, ale ich użytkowanie wymaga ostrożności oraz okresowej konserwacji. Prawidłowo eksploatowana instalacja przez wiele lat może działać bezawaryjnie.

Jeśli chcemy się dobrze przygotować do modernizacji lub naprawy instalacji elektrycznej, warto zgromadzić w jednym miejscu wszystkie ważne dokumenty. Należą do nich przede wszystkim opisy montażu obwodów (najlepiej wraz z fotografiami instalacji przed zakryciem tynkiem) oraz dokumentacja powykonawcza. Dorośli domownicy powinni też znać lokalizację wyłącznika głównego oraz zabezpieczeń obwodów.

O układzie przewodów elektrycznych w domu warto pamiętać także podczas prac remontowych. Wiercąc dziurę w ścianie bądź wbijając w nią gwóźdź – możemy uszkodzić znajdujący się pod tynkiem przewód. Jeśli do tego dojdzie, grozi nam porażenie prądem. Konieczna może być również wymiana instalacji wymagająca kucia ścian. Jeśli jest już za późno na sporządzenie odpowiedniej dokumentacji, warto zaopatrzyć się w urządzenie pozwalające wykryć przewód elektryczny w ścianie.

Uszkodzoną instalację elektryczną naprawiać powinien wyłącznie wykwalifikowany elektryk, posiadający wszystkie niezbędne uprawnienia. Próby samodzielnego usuwania usterek często kończą się porażeniem prądem. Nie powinniśmy sami zajmować się naprawą przewodów, puszek łączeniowych czy gniazdek elektrycznych. Właśnie podczas takich z pozoru prostych prac dochodzi do wielu wypadków.

Na co dzień warto przygotować w jednym miejscu zapas bezpieczników. Wymieniając je, zadbajmy jednak o to, by za każdym razem spełniały te same normy bezpieczeństwa. Niedopuszczalna jest wymiana bezpieczników na nowe o innych wartościach bądź uzupełnianie starych drutem lub gwoździem. Taka nieuprawniona ingerencja doprowadziła już do wielu pożarów z powodu przeciążenia instalacji elektrycznej. W ich wyniku całe rodziny traciły dach nad głową.

Instalacje elektryczne są bezpieczne, jeśli rozsądnie z nich korzystamy. Nie zapominajmy o ostrożności, a nic złego nam się nie przydarzy podczas ich użytkowania.

 

Pożar instalacji elektrycznej

W jakich okolicznościach dochodzi do pożarów będących wynikiem uszkodzenia instalacji elektrycznej?
Pożary wywoływane przez urządzenia bądź instalacje elektryczne są najczęściej wynikiem nieszczęśliwego zbiegu okoliczności. Niektórzy odbiorcy, próbując ominąć zabezpieczenie, zakładają stałe metalowe zwory w miejsce bezpieczników. Dochodzi wówczas do przeciążenia, a w rezultacie do przegrzania przewodów i zwarcia. Stanowi to poważne zagrożenie pożarowe, jeśli do przegrzania i zwarcia przewodów dojdzie np. przy belce stropowej lub w pobliżu innych łatwopalnych elementów budowlanych. Przyczynę pożarów stanowi również praktykowany – mimo licznych ostrzeżeń i pouczeń – zwyczaj ustawiania kuchenek elektrycznych bezpośrednio na drewnianych meblach, a także pozostawianie bez dozoru włączonych żelazek i niesprawnych grzejników. Powodem pożaru mogą być także uszkodzone lub naprawiane w niewłaściwy sposób urządzenia elektryczne.

Jak można zapobiec pożarom instalacji elektrycznej?
W starych mieszkaniach, szczególnie w takich, gdzie od wielu lat nie dokonano remontu instalacji, nie należy podłączać do prądu dużej ilości urządzeń elektrycznych. Instalacja w starych budynkach obliczona była na znacznie niższy pobór mocy. Kiedy ją projektowano, w użyciu były tylko urządzenia elektryczne o niskim poborze mocy, na przykład żarówki i radia. Zawsze gdy decydujemy się na podłączenie do sieci nowych urządzeń, zapytajmy administratora domu, a najlepiej fachowca-elektryka, czy jest to możliwe i bezpieczne. Podczas remontu najlepiej zdecydować się na wymianę instalacji. Pamiętajmy jednak, że dokonać tego może tylko koncesjonowany zakład instalatorski.

Co należy zrobić, gdy dojdzie już do pożaru instalacji?
Przede wszystkim trzeba odciąć dopływ prądu – jeśli to możliwe, wyjąć wtyczkę z gniazdka, wykręcić bezpieczniki. Dopiero potem można przystąpić do gaszenia ognia. Natychmiast należy poprosić kogoś o wezwanie Straży Pożarnej i Pogotowia Energetycznego.

 

Groźne przepięcia

Czy można zabezpieczyć się przed przepięciami?
Przepięcia w elektroenergetycznych sieciach zasilających pojawiają się na skutek wyładowań atmosferycznych oraz operacji łączeniowych. Są zjawiskiem nieuniknionym. Urządzenia spółki ENERGA-OPERATOR SA Oddział w Kaliszu chronione są na poszczególnych poziomach napięć w ten sposób, aby przepięcia były ograniczane do wartości, które nie stanowią zagrożenia dla izolacji urządzeń. Najbardziej efektywną metodą uzyskania skutecznej ochrony przeciwprzepięciowej jest instalowanie ograniczników przepięć w możliwie bliskim sąsiedztwie chronionych urządzeń.

Jak możemy zabezpieczyć dom i mieszkanie przed skutkami przepięć?
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – nakłada na inwestora wznoszonego budynku obowiązek stosowania w wewnętrznych instalacjach elektrycznych ochrony przeciwprzepięciowej. Właściwy dobór ograniczników przepięć, w tym zwłaszcza określenie miejsca ich zainstalowania, zależy od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Dlatego wskazane by było, aby problem ten rozwiązał fachowiec. Nie wolno zapominać o ochronie odgromowej budynków, której zadaniem jest odprowadzenie prądu piorunowego od punktu uderzenia do ziemi.

Czy to wystarczy, by czuć się bezpiecznie?
Jeżeli budynki jedno- czy wielorodzinne posiadają dobrze zaprojektowaną i wykonaną instalację odgromową oraz przeciwprzepięciową, mieszkańcy tych obiektów mogą spać spokojnie. Jednak zdecydowana większość budynków takiej ochrony nie posiada. Wówczas jedyną formą ochrony przed falą przepięciową podczas burzy pozostaje odłączenie wszystkich urządzeń od sieci elektrycznej poprzez wyciągnięcie wtyczki z gniazdka. Pamiętajmy, że fala przepięciowa, będąca wynikiem wyładowania atmosferycznego, może przedostać się do naszych mieszkań także poprzez sieć telekomunikacyjną, teleinformatyczną, telewizji kablowej czy poprzez antenę telewizyjną. Warto mieć to na uwadze, zwłaszcza podczas gwałtownych burz.

 

Instalacje odgromowe

Bezpośrednie uderzenie pioruna w obiekt, który nie został prawidłowo zabezpieczony może spowodować znaczne straty. Dlatego nawet niskie budynki powinny być wyposażone w profesjonalną instalację odgromową.

Chociaż prawo budowlane nie nakłada na właścicieli małych domów obowiązku wyposażenia budynku w instalację odgromową, nie powinniśmy rezygnować z jej zamontowania. W roku 2005 przekonali się o tym mieszkańcy Konina. Piorun uderzył tam w niski blok mieszkalny, otoczony wieżowcami. Odłupane fragmenty elewacji, wielkości nawet kilkudziesięciu centymetrów, posypały się na chodnik. Na szczęście nikt nim wówczas nie szedł, bo inaczej z pewnością doszłoby do wypadku.

Instalacja odgromowa konieczna jest w przypadku domów wykonanych z materiałów łatwopalnych (np. krytych słomą, gontem lub trzciną). W przypadku pozostałych budynków ważna jest jednak nie tylko ich wysokość, ale i lokalizacja. Jeśli bowiem dom usytuowany został z dala od innych zabudowań, samotnie na otwartej przestrzeni lub na wzgórzu – koniecznie powinniśmy wyposażyć go w piorunochron. Niewielkim kosztem możemy się zabezpieczyć przed konsekwencjami wyładowań atmosferycznych. Wystarczy założyć instalację odgromową.

Decydując się na taką inwestycję, pamiętajmy o kilku ważnych zasadach. Instalacja odgromowa powinna obejmować nie tylko szczyt dachu, ale całą jego konstrukcję (montuje się ją wzdłuż kalenicy i na bocznych krawędziach połaci dachowej). Z instalacją należy połączyć wszystkie znajdujące się na dachu przedmioty wystające ponad jego powierzchnię – anteny, wierzchy i nasady kominowe, wywietrzniki itp. Przewody odprowadzające, które zapewniają przepływ prądu w przypadku uderzenia piorunem, należy montować po przekątnej w narożnikach budynku. Powinny być przynajmniej dwa takie przewody na obiekcie chronionym instalacją odgromową. Warto też skonsultować ze specjalistą konstrukcję uziomu, czyli umieszczonych w ziemi metalowych elementów, umożliwiających rozproszenie energii wyładowania. Niekiedy wybór właściwej konstrukcji wymaga przeprowadzenia szczegółowej kontroli budynku.


Pamiętajmy! Wyładowanie atmosferyczne wyzwala energię elektryczną o dużej sile. Jeśli nie zostanie ona odprowadzona do ziemi poprzez połączony z instalacją metalowy przewód, może zniszczyć elementy konstrukcyjne budynku lub wzniecić pożar. Inwestując w instalację odgromową, zapewniamy bezpieczeństwo sobie i swoim bliskim.


Zasady oraz rodzaje oświetlenia
Światło na stanowisku pracy i w jego najbliższym otoczeniu wpływa na szybkość i pewność widzenia oraz określa w jaki sposób widzimy formy, barwę i właściwości przedmiotów tam występujących. Aby praca wzrokowa była optymalna, stanowisko pracy oraz pomieszczenie, w którym się ono znajduje, muszą być odpowiednio oświetlone, by występowała wygoda widzenia. Do tego konieczne jest spełnienie minimum trzech warunków:

– Pełna zdolność rozróżniania szczegółów
– Sprawne spostrzeganie, pozbawione ryzyka dla człowieka
– Komfortowe spostrzeganie pozbawione odczucia niewygody i zbyt dużego zmęczenia

Zasady prawidłowego oświetlenia można podzielić na trzy podstawowe grupy:

– fizjologiczne
– estetyczne
– ekonomiczne

Najważniejszymi dla ludzkiego wzroku, są zasady fizjologiczne.

Oświetlenie wnętrz powinno zapewniać:

Pełne bezpieczeństwo dla przebywających we wnętrzu osób
odpowiednie warunki do wykonywania zadań wzrokowych
pomoc w kreowaniu właściwego otoczenia świetlnego

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje oświetlenia uwarunkowane sposobem rozmieszczenia opraw oświetleniowych:

– oświetlenie ogólne – równomierne oświetlenie obszaru bez uwzględnienia wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jego części
– oświetlenie miejscowe – dodatkowe oświetlenie miejsca pracy wzrokowej, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych, instalowane w celu zwiększenia natężenia oświetlenia, poprawy widzenia szczegółów itp., które jest załączane niezależnie od oświetlenia ogólnego
– oświetlenie złożone – oświetlenie, które składa się z oświetlenia ogólnego i oświetlenia miejscowego.

Pomiary elektryczne podstawa prawna – przepisy, ustawy, rozporządzenia, normy

 

Ustawa z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane.
Ustawa z dnia 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
Rozporządzenie MPiPS z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych
Rozporządzenie MG z dnia 17.09.1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych
Rozporządzenie MPiPS z dnia 28.05.1996 r. w sprawie rodzaju prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby.
Rozporządzenie MPiPS z dnia 28.05.1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.
Rozporządzenie MGPiPS z dnia 28.04.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.
Rozporządzenie MGPiPS z dnia 20.02.2003 r. w sprawie przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz przyrządów pomiarowych, które są legalizowane bez zatwierdzenia.
Rozporządzenie MI z dnia 07.04.2004 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
PN-HD-384-61-S2-2006 (U) – instalacje elektryczne w budynkach.
PN-IEC 60364 – instalacje elektryczne w obiektach budowlanych (norma wieloarkuszowa).
PN-IEC 60050-195:2001 – międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki. uziemienia i ochrona przeciwporażeniowa.
PN-IEC 60050-826:2000 – międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki. instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
PN-EN 61140:2003 (U) – ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. wspólne aspekty instalacji i urządzeń.
PN-IEC 60038:1999 – napięcia znormalizowane IEC
PN-EN 60445:2002 – zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczanie i identyfikacja. oznaczenia identyfikacyjne zacisków urządzeń i zakończeń żył przewodów oraz ogólne zasady systemu alfanumerycznego.
PN-EN 60446:2004 – zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczanie i identyfikacja. oznaczenia identyfikacyjne przewodów elektrycznych barwami i cyframi.
PN-EN 60529:2003 – stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (kod IP).
PN-EN 60617-2:2003 – symbole graficzne stosowane w schematach. część 2: symbole elementów, symbole rozróżniające i inne symbole ogólnego przeznaczenia.
PN-EN 60073:2003 (U) – zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczanie i identyfikacja. zasady kodowania wskaźników i elementów manipulacyjnych.
PN-EN 60417-1:2002 (U) – symbole graficzne stosowane w urządzeniach. część 1: przegląd i zastosowanie.
PN-IEC 742:1997 – transformatory separacyjne i transformatory bezpieczeństwa. wymagania.
PN-IEC 755+A1+A2:1996 – wymagania ogólne dotyczące urządzeń ochronnych różnicowoprądowych.
PN-E-04700:1998/Az1:2000 – urządzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych. wytyczne przeprowadzania pomontażowych badań odbiorczych.
PN-EN 60745-1:2006 – narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym. bezpieczeństwo użytkowania. część 1: wymagania ogólne.
PN-88/E-08400-10 – narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym. bezpieczeństwo użytkowania. badania kontrolne w czasie eksploatacji.

Babice ,Bestwina ,Bielsko-Biała ,Blachownia ,Bobrowniki ,Bojszowy ,Bojszowy Nowe ,Bojszów ,Bolesław ,Buczkowice ,Bystra ,Bytom ,Chełm Śl. ,Chorzów ,Czechowice-Dziedzice ,Czeladź ,Czyżowice ,Dąbrowa ,Dąbrowa Górnicza ,Dąbrówka ,Dębie ,Dębowa Góra ,Dębowiec ,Frydek ,Gliwice ,Goczałkowice-Zdrój ,Golasowice ,Gostyń ,Góra ,Imielin ,Istebna ,Jacków ,Jastrzębie ,Jastrzębie-Zdrój ,Kamienica Pol. ,Kamieniec ,Kamieńskie Młyny ,Kamieńszczyzna ,Kamińsko ,Kamyk ,Kaniów ,Karchowice ,Karczewice ,Karolina ,Katowice ,Kawki ,Kazimierówka ,Kałmuki ,Kiczyce ,Kidów ,Kieleczka ,Kierzki ,Kiełkowice ,Kijów ,Kisielów ,Klepaczka ,Kleszczowa ,Kleszczów ,Kleśniska ,Kluczno ,Knieja ,Knurów ,Kobielice ,Kobiernice ,Kobiór ,Kobyla ,Kobyłczyce ,Kochanowice ,Kochcice ,Kocierz Moszczanicki ,Kocierz Rychwałdzki ,Kocikowa ,Koclin ,Kocoń ,Kokawa ,Kolonia Borek ,Kolonia Klepaczka ,Kolonia Lisów ,Kolonia Poczesna ,Kolonia Wierzchowisko ,Kolonia Łojki ,Konary ,Koniaków ,Koniecpol ,Konieczki ,Konin ,Konopiska ,Konradów ,Konstantynów ,Kopalnia ,Kopaniny ,Kopiec ,Kopienica ,Korbielów ,Kornice ,Kornowac ,Korwinów ,Koryczany ,Korzonek ,Koski ,Kostkowice ,Kostrzyna ,Koszarawa ,Koszwice ,Koszęcin ,Kotary ,Kotliszowice ,Kotowice ,Kotulin ,Koty ,Kowale ,Kozakowice Dln. ,Kozakowice Grn. ,Kozaków ,Koziegłowy ,Koziegłówki ,Kozy ,Kozłów ,Kołaczkowice ,Kończyce Małe ,Kończyce Wlk. ,Kościelec ,Kośmidry ,Krasawa ,Krasice ,Kroczyce ,Krostoszowice ,Krowiarki ,Krupski Młyn ,Krusin ,Kruszyna ,Kryry ,Krywałd ,Krzanowice ,Krzepice ,Krzyżanowice ,Krzyżowa ,Krzyżowice ,Krzyżówki ,Książenice ,Księży Las ,Kuchary ,Kule ,Kuleje ,Kusięta ,Kuśmierki ,Kuźnia Nieborowska ,Kuźnia Racib. ,Kuźnica ,Kuźnica Folwark ,Kuźnica Grodziska ,Kuźnica Kiedrzyńska ,Kuźnica Lechowa ,Kuźnica Masłońska ,Kuźnica Nowa ,Kuźnica Piaskowa ,Kuźnica Podleśna ,Kuźnica St. ,Kuźnica Warężyńska ,Kuźnica Wąsowska ,Kłobuck ,Kłobukowice ,Kłomnice ,Laliki ,Landek ,Laryszów ,Las ,Lasaki ,Latosówka ,Leboszowice ,Lekartów ,Lelity ,Lelów ,Lemańsk ,Leszna Grn. ,Leśna ,Leśniaki ,Lgoczanka ,Lgota ,Lgota Błotna ,Lgota Gawronna ,Lgota Grn. ,Lgota Górna-Leśniczówka ,Lgota Mała ,Lgota Mokrzesz ,Lgota Mur. ,Lgota Nadwarcie ,Lgotka ,Libidza ,Ligota ,Ligota Książ. ,Ligota Toszecka ,Ligota Tworkowska ,Ligota Łabędzka ,Lindów ,Lipicze ,Lipie ,Lipie Śl. ,Lipnik ,Lipowa ,Lipowiec ,Lisowice ,Lisów ,Lubecko ,Lubliniec ,Lubockie ,Lubojenka ,Lubojna ,Lubomia ,Luborcza ,Lubsza ,Ludwinów ,Lusławice ,Lutrowskie ,Lyski ,Lędziny ,Madalin ,Magurka Łodygowicka ,Maków